“We moeten het samen gaan doen”, aldus Oeds Kuipers, relatiemanager van Liander. Ongeveer vijftig ondernemers van De Zwette woonden op dinsdag 5 oktober de meeting bij over netcongestie, oftewel het dreigende tekort aan elektra.
De Escher-zaal in De Fabriek zat vol. En dit tekent de bezorgdheid van de ondernemers. Om het tekort aan elektra tegen te gaan moet de Zwette tijdelijk zelfvoorzienend worden met behulp van een ‘energyhub’. En daar is medewerking voor nodig van de bedrijven. “Het is pompen of verzuipen”, vatte een ondernemer de middag samen.
Wethouder Bert Wassink opende de meeting. Sinds april 2020 is Wassink wethouder in Leeuwarden en voorzitter van RES (Regionale Energiestrategie). Oeds Kuipers nam vervolgens het woord over via een online beeldverbinding. De Liander-deskundige noemde de oorzaken van de netcongestie.
Friesland staat op rood
Het is de laatste jaren erg druk geworden op het elektriciteitsnetwerk vanwege vele duurzame initiatieven. “Er zijn grote pieken en daar is ons netwerk niet op gebouwd”, aldus Kuipers. “Hierbij moet je denken aan de aanleg van zonneparken, de grote toename van het elektrisch vervoer. Er is sprake van tweerichtingsverkeer op het netwerk en vanuit Den Haag is er geen regie wat betreft de vele duurzame initiatieven. Liander kon hier niet sneller op anticiperen. Friesland staat op rood en er zijn honderden miljoenen nodig om het hele Friese netwerk aan te passen.”
Nieuw onderstation klaar in 2026-2028
In Leeuwarden wordt ten zuidwesten van de stad een nieuw onderstation aangelegd. Momenteel is men bezig met een locatie-onderzoek en de insteek is dat dit onderstation in 2026 gereed is, maar dit kan ook 2028 worden. De stad telt nu twee onderstations: de Schenkenschans en bij de Centrale. “De komende vijftien jaar wordt de hele structuur van het elektriciteitsnet in Leeuwarden aangepakt zodat er meer stroom kan worden getransporteerd. We zitten nu al aan de grens en stroompieken kan het net niet aan. Zo zal het nieuwe Cambuurstadion gebruik moeten maken van noodstroom. Bedrijven op De Zwette kunnen niet meer groeien en nieuwe bedrijven blijven weg.”
Haalbaarheidsonderzoek
Peter van Tuinen van On E Target riep de aanwezigen op zich aan te melden voor een haalbaarheidsonderzoek. Het huidige elektriciteitsgebruik is hierbij van belang net als een inschatting van de toekomstige elektriciteitsbehoefte. “Wat gebruiken jullie en op welk moment gebruik je grote hoeveelheden stroom. Met de uitslag van dit onderzoek kunnen we vaststellen hoe groot de energiebehoefte is, nu en in de toekomst.”
Sociale accu
Gezamenlijk kan er een batterijsysteem worden gerealiseerd op De Zwette dat de nadelige gevolgen van de netcongestie tegengaat, oftewel een sociale accu zoals één van de ondernemers het mooi verwoordde. Mogelijk kan er ook energie-uitwisseling tussen bedrijven worden gerealiseerd. Maar de eerste stap die genomen moet worden is het haalbaarheidsonderzoek. “Wij zien verschillende kansen voor een lokaal energiesysteem, maar daar hebben we wel de medewerking van de bedrijven voor nodig.”
Nieuw Deltaplan
Deze haalbaarheidsstudie moet in december zijn afgerond. Indien dit onderzoek een positief resultaat heeft zal zo snel mogelijk worden gestart met de realisatie van een lokaal energiesysteem, dit achter de meter wordt geplaatst. De verwachting is dat eind 2022, begin zijn beslag zal krijgen. De realisatie van een ‘energyhub’ zal zeker om een investering vragen van de deelnemende ondernemers. Echter, zonder deze investering zullen de bedrijven op De Zwette de nadelige gevolgen zeker gaan ondervinden van het tekort aan stroom. “De dijk is aan het lekken en we zijn toe aan een nieuw Deltaplan”, aldus Van Tuinen.
Word lid van de Zwette
Voor alle bedrijven en winkels die zijn gevestigd op De Zwette